Ημερίδα του Π.Α.ΜΕ. για το Ασφαλιστικό

[Το Σάββατο 23/5 το ΠΑΜΕ πραγματοποίησε μία ημερίδα για τη κοινωνική ασφάλιση και το δημόσιο σύστημα υγείας.

Στα πλαίσια αυτής πραγματοποιήθηκε μία ομιλία και από εκπρόσωπό μας, αναφορικά με την ιδιωτική ασφάλιση, την οποία και δημοσιεύουμε εδώ.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε το σύνολο των ομιλιών της ημερίδας εδώ]

Συναγωνιστές/Συναγωνίστριες,

Εκ μέρους της Επιτροπής Αγώνα που έχει συγκροτήσει το Π.Α.ΜΕ. Χρηματοπιστωτικού στις ασφαλιστικές εταιρείες, θα κάνω μία προσπάθεια να παρουσιάσω τις εξελίξεις στο χώρο της υγείας από τη σκοπιά της ιδιωτικής ασφάλισης.

Είναι χαρακτηριστικό πως στο συγκεκριμένο κλάδο, παρ’ ότι τη διετία 2011-2012 οι περισσότερες εταιρείες είχαν σημαντικές ζημιές και ειδικά οι μεγαλύτερες λόγω του PSI, καμία από τις πολυεθνικές ασφαλιστικές εταιρείες δεν αποχώρησε από την Ελλάδα. Αντίθετα, όλες τους ενίσχυσαν κεφαλαιακά τα εγχώρια παραρτήματά τους.

Πώς εξηγείται αυτό; Είναι απλό. Οι ασφαλιστικές εταιρείες αναμένουν πως τα επόμενα χρόνια, κύρια στο κλάδο της υγείας και στις συντάξεις, θα αποκομίσουν στην Ελλάδα τεράστια κέρδη. Αυτό είναι κάτι, το οποίο το λένε και το αναλύουνε επισήμως σε κάθε συνέδριο και ημερίδα της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, είναι κάτι που τονίζουν ξανά και ξανά προς τους εργαζόμενούς τους, ειδικά τη τελευταία διετία που έχουν ανακάμψει τα κέρδη τους.

Οι τάσεις σε αυτή τη κατεύθυνση είναι ήδη ξεκάθαρες. Συγκριτικά με το 2009, πριν την εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης στην Ελλάδα δηλαδή, το 2014 η παραγωγή ασφαλίστρων (τζίρος) στο κλάδο ασθενειών έχει τριπλασιαστεί, ενώ στις ασφαλίσεις υγείας έχει διπλασιαστεί. Αυτό από μόνο του είναι εντυπωσιακό εν μέσω της παρούσας κρίσης. Γίνεται όμως ακόμη εντυπωσιακότερο, αν συνυπολογιστεί πως τα ασφάλιστρα ανά συμβόλαιο μειώθηκαν σε αυτή τη περίοδο, δηλαδή το πλήθος των συμβολαίων σε αυτούς τους ασφαλιστικούς κλάδους αυξήθηκε ακόμη περισσότερο.

Μιας και ανέφερα τη «μείωση» των ασφαλίστρων σε αυτούς τους κλάδους, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως αυτή προκύπτει κυρίως χάρη στο «άνοιγμα» του ΕΟΠΥΥ στις ιδιωτικές κλινικές/ιδιωτικά νοσοκομεία κτλ. Δηλαδή οι ασφαλιστικές στα νέα συμβόλαια υγείας που προσφέρουν τα τελευταία χρόνια δε καλύπτουν όλο το ποσό της περίθαλψης στις ιδιωτικές κλινικές, αλλά «χρεώνουν» ένα ποσοστό στον ΕΟΠΥΥ. Οπότε και η κοινωνική ασφάλιση χρεώνεται και οι ιδιωτικές ασφαλιστικές αυξάνουν τη πελατεία και τα κέρδη τους. Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό πως, όταν ο υπουργός υγείας πριν από ένα δίμηνο μίλησε για πιθανή κατάργηση των συμβάσεων του ΕΟΠΠΥΥ με τις ιδιωτικές κλινικές/νοσοκομεία, αμέσως στο χώρο άρχισε να συζητιέται πως σε τέτοιο ενδεχόμενο θα αυξηθούν ραγδαία τα ασφάλιστρα των συμβολαίων υγείας, ακόμη και κατά 25%.

Άλλο ένα δείγμα ποια είναι η ουσία της «σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα» στο χώρο της υγείας είναι η δημιουργία σε πολλά δημόσια νοσοκομεία “ειδικών κλινών” που προορίζονται μόνο για όσους έχουν ιδιωτική ασφάλιση, στερώντας πολύτιμες κλίνες από το Δημόσιο Σύστημα Υγείας.

Τέλος, να αναφέρουμε για τα συμβόλαια υγείας πως τα τελευταία χρόνια, οπότε και αυτά αυξάνονται, όλες οι εταιρείες τα έχουν μετατρέψει από ισόβια σε ετησίως ανανεούμενα. Δηλ. πλέον κάθε χρόνο οι ασφαλιστικές ελέγχουν πόσο τους κόστισε κάθε πελάτης (πόσο συχνά αρρώστησε και χρειάστηκε περίθαλψη δηλαδή) και αναλόγως αναπροσαρμόζουν το ασφάλιστρο, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και σταματούν την ανανέωση του συμβολαίου.

Αλληλένδετο με το κομμάτι της υγείας είναι και το κομμάτι των συντάξεων και συνολικά των ασφαλιστικών ταμείων. Εδώ και χρόνια η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών διεκδικεί να ανοίξει ο «δεύτερος πυλώνας της ασφάλισης» (τα επικουρικά ασφαλιστικά ταμεία δηλαδή) στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Στα χρόνια της κρίσης αυτή η διεκδίκηση εντάθηκε, πήρε το χαρακτήρα ακόμη και συγκεκριμένων προτάσεων:

Μία τέτοια πρόταση-πακέτο της Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών λόγου χάρη που έγινε προ διετίας προέβλεπε τα εξής: Έναν υποχρεωτικό πρώτο πυλώνα ασφάλισης που θα δίνει 360 Ευρώ σύνταξη και ελάχιστες παροχές υγείας. Έναν δεύτερο πυλώνα επαγγελματικής ασφάλισης, που θα λειτουργεί αποκλειστικά με το κεφαλαιοποιητικό σύστημα («ατομικές μερίδες»). Αυτά τα ταμεία θα τα διαχειρίζονται οι ασφαλιστικές εταιρείες ή συμπράξεις ασφαλιστικών εταιρειών. Δε θα καθορίζουν συλλογικές διαπραγματεύσεις εργαζομένων κι εργοδοτών τις εισφορές, αλλά το κράτος και η αγορά. Ο πελάτης ασφαλιζόμενος θα επιλέγει όποιο επαγγελματικό ταμείο θέλει, ανεξαρτήτως του κλάδου στον οποίο δουλεύει. Τα ταμεία αυτά δηλαδή θα ανταγωνίζονται το ένα το άλλο κυνηγώντας πελατεία, βάσει ασφαλίστρων, καλύψεων και παροχών, θα λειτουργούν ως άλλες ασφαλιστικές εταιρείες. Ο τρίτος πυλώνας θα είναι η ιδιωτική ασφάλιση όπως υπάρχει και σήμερα.

Φυσικά, οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν έφτασαν να αποθρασυνθούν έτσι από μόνες τους.  Η παραπάνω πρόταση π.χ. ουσιαστικά εφαρμόζει όλες τις κατευθύνσεις της Ε.Ε. σχετικά με τη κοινωνική ασφάλιση, με το πυρήνα των οποίων συντάσσεται και η σημερινή κυβέρνηση.

Οι μείωση των παροχών και των συντάξεων των ταμείων κύριας ασφάλισης είναι ένα μόνιμο χαρακτηριστικό των πολιτικών που ακολούθησαν οι ελληνικές κυβερνήσεις όλα τα προηγούμενα χρόνια.

Το επιπλέον στοιχείο των τελευταίων ετών, που ήρθε κατά παραγγελία του ιδιωτικού κεφαλαίου και των ασφαλιστικών, είναι πως τέθηκε σε εφαρμογή ο -ψηφισμένος από το 2002- νόμος για την επαγγελματική ασφάλιση.

Έτσι, μετά το PSI που άφησε τα επικουρικά ασφαλιστικά ταμεία με ψίχουλα γι αποθεματικά, ήρθε η μετατροπή τους σε επαγγελματικά ταμεία και η «ρήτρα μηδενικού ελλείμματος» να τα αποτελειώσει, προδιαγράφοντας τη σταδιακή διάλυσή τους και το άνοιγμα αυτής της «αγοράς» στην ιδιωτική ασφάλιση.

Πάνω σε αυτό το κομμάτι έχει ενδιαφέρον και η περσινή νομοθετική ρύθμιση της τότε κυβέρνησης, προκειμένου να επιταχύνει αυτές τις εξελίξεις: Πέρσι τον Απρίλη ΝΔ-ΠΑΣΟΚ ψήφισαν τη κατάργηση των «κοινωνικών πόρων» που είχαν μια σειρά επικουρικά ταμεία, εντείνοντας την οικονομική τους ασφυξία. Διόλου τυχαία βέβαια, με τον ίδιο νόμο, έδιναν επιπλέον κίνητρα και φοροαπαλλαγές σε εργοδότες και εργοδοτικές οργανώσεις για τη σύναψη ομαδικών ασφαλιστηρίων συμβολαίων για τους εργαζομένους τους.

Η υλοποίηση όλων των παραπάνω κατευθύνσεων προϋποθέτει, πάει χέρι χέρι με ανακατατάξεις εντός του συγκεκριμένου κλάδου της οικονομίας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά πανευρωπαϊκά. Έτσι, είναι σε πλήρη εξέλιξη η προσαρμογή όλων των ασφαλιστικών εταιρειών της Ε.Ε. στην οδηγία «Solvency 2», που μπαίνει σε πλήρη εφαρμογή από 1/1/2016. Για να μην κουράσω, να μπω κατευθείαν στο βασικό στόχο αυτής της οδηγίας: Αυτός  είναι να πιέσει πανευρωπαϊκά προς τη κατεύθυνση μιας «ενιαίας ασφαλιστικής αγοράς», προς τη γιγάντωση μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων. Κύριος λόγος είναι πως θέλουν να δημιουργήσουν επιχειρηματικά σχήματα που θα έχουν τα απαιτούμενα κεφάλαια, ώστε να αναλάβουν τη διαχείριση ολόκληρων ασφαλιστικών οργανισμών.

Στην Ελλάδα αυτή η οδηγία και η λογική σήμανε την μείωση κατά 1/3 των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο κλάδο τη τελευταία 10ετία. Την υπαγωγή των ασφαλιστικών υπό τον έλεγχο της ΤτΕ, ώστε να επιταχυνθούν οι αλλαγές αυτές. Την μείωση 2000-3500 θέσεων εργασίας στις ασφαλιστικές τη τελευταία 5ετία.  Τη μεγάλη οικονομική πίεση προς τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές ώστε να φύγουν από τη μέση κ.ά.

Αυτές οι εξελίξεις θα επιταχυνθούν ακόμη περισσότερο το επόμενο διάστημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη πώληση από τη Τράπεζα Πειραιώς της Αγροτικής Ασφαλιστικής στην γερμανική πολυεθνική ERGO, ενώ αναμένεται το επόμενο διάστημα η ΕΤΕ και η Eurobank να κάνουν το ίδιο με τις δικές τους θυγατρικές ασφαλιστικές εταιρείες.

Βέβαια, προεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ εξέφρασε θέσεις για μία μεγάλη δημόσια ασφαλιστική εταιρεία, την Εθνική, που θα παίζει ρόλο «ρυθμιστή» στην αγορά, προς όφελος «των καταναλωτών». Εμπειρία όμως πλέον έχουμε όλοι και καταλαβαίνουμε πως σημασία δεν έχει τι ποσοστό μετοχών θα έχει το Δημόσιο σε μία επιχείρηση (στην οποία το 1/3 των εργαζομένων είναι και παραμένουν ενοικιαζόμενοι), αλλά προς όφελος ποιού λειτουργεί αυτή όπως και το σύνολο του συγκεκριμένου κλάδου.

Πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε λοιπόν, μια και καλή: Κάθε δραστηριοποίηση του Κεφαλαίου στο χώρο της Υγείας, της Πρόνοιας, των συντάξεων, υπονομεύει το δικαίωμα του λαού στη Δημόσια και Δωρεάν Κοινωνική Ασφάλιση. Φέρνει μαζί του τα επιχειρηματικά κριτήρια, τα «μηδενικά ελλείμματα», τις «ατομικές μερίδες», τα όρια στο τι παροχές  δικαιούται κανείς, που αν τις ξεπεράσει πρέπει να πληρώσει από τη τσέπη του.

Γι αυτό και στη παρέμβασή μας στους εργαζόμενους του συγκεκριμένου κλάδου δίνουμε μεγάλη σημασία, πέρα από τα συγκεκριμένα εργασιακά ζητήματα του χώρου, στην ιδεολογική παρέμβαση για το τί είναι τα ασφαλιστικά ταμεία και η κοινωνική ασφάλιση, για ποιό λόγο είναι προς το συμφέρον της εργατικής τάξης και το δικό τους να μην υπάρχει καμία δραστηριοποίηση των ασφαλιστικών στους συγκεκριμένους τομείς κτλ.

Μια τέτοια παρέμβαση είναι ένα δύσκολο και σύνθετο καθήκον. Ακόμη περισσότερο που οι συνδικαλιστικές ηγεσίες στο συγκεκριμένο χώρο, στις οποίες κυριαρχεί ο ΣΥΡΙΖΑ και συμπράττει ανοιχτά με ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ, παίζουν ενεργό ρόλο στη προώθηση των επιδιώξεων του κεφαλαίου και πολεμούν κάθε προσπάθεια παρέμβασης του ΠΑΜΕ προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Είναι όμως μονόδρομος, προκειμένου να υπερασπίσουμε το δικαίωμα κάθε εργαζόμενου σε δημόσιες, δωρεάν και αναβαθμισμένες παροχές υγείας, όπως αυτές υπάρχει κάθε δυνατότητα να παρέχονται σήμερα. 

Σε αυτό το δρόμο θα συνεχίσουμε. Σας ευχαριστώ.